قرص فاموتیدین (Famotidine) با نام تجاری قرص فاموتد، یکی از داروهای کاهندهی اسید معده است که برای درمان کوتاه مدت رفلاکس معده، درمان زخم معده، درمان زخم دوازدهه و پیشگیری و درمان سوزش سر معده مناسب است. به علاوه فاموتیدین به دلیل خواص کاهندهی اسید معده، برای بیماریهای ناشی از ترشح بیش از حد اسید معده نظیر سندروم روده کوتاه و سندرم زولینگر-الیسون موثر است. شما میتوانید این دارو را بدون نسخه تهیه و مصرف کنید. با این وجود توصیه میکنیم برای پیشگیری از عوارض جانبی دارو (از جمله سردرد، سرگیجه، اسهال یا یبوست خفیف) حتما دارو را تحت نظر پزشک مصرف کنید.
در ادامه با مجله اینترنتی لیلیمگ همراه شوید تا اطلاعات بیشتری درباره موارد مصرف، دوز و روش مصرف، عوارض جانبی و نکات احتیاطی این دارو در اختیار شما قرار دهیم.
اطلاعات دارویی و موارد مصرف قرص فاموتیدین (قرص فاموتد)
فاموتیدین – Famotidine | ||
---|---|---|
نام تجاری دارو | قرص فاموتد | |
ردهبندی فارماکولوژیک | مسدودکننده گیرنده H2 | |
ردهبندی درمانی | ضد زخم گوارشی | |
ردهبندی مصرف در حاملگی | گروه B – مجاز با مشورت پزشک | |
شرایط نگهداری | دور از نور و رطوبت و در دمای 15 تا 30 درجه سانتیگراد | |
اشکال دارویی فاموتیدین | ||
قرص فاموتیدین 20 میلیگرم | ||
قرص فاموتیدین 20 میلیگرم |
قرص فاموتیدین برای چیست؟
فاموتیدین میزان اسید معده را کاهش میدهد و به همین دلیل برای تسکین علائم رفلاکس اسید معده و سوزش معده استفاده میشود. در مجموع از این دارو برای مشکلات زیر استفاده میشود:
- بازگشت اسید به مری (رفلاکس معده به مری)؛ این بیماری زمانی اتفاق میافتد که اسید معده به مری بازگردد. این عارضه ممکن است باعث احساس سوزش در سینه یا گلو، مزه ترش در دهان یا آروغ شود.
- آسیبهای ناشی از اسید معده در پوشش مری
- زخم دوازدهه
- زخم معده
- مشکلات مرتبط با ترشح بیش از حد اسید معده مثل سندرم زولینگر-الیسون
همچنین ممکن است از این دارو در ترکیب با سایر داروها برای درمان مشکلات مرتبط با ترشح بیش از حد اسید معده یا سایر بیماریها استفاده شود (اطلاعات بیشتر).
فارماکوکینتیک و مکانیسم اثر داروی فاموتیدین
اسید معده یکی از مهمترین بخشهای سیستم گوارشی است که توسط غدد موجود در دیواره معده ترشح شده و به هضم غذا کمک میکند. در شرایطی که ترشح این اسید نسبت به حالت عادی افزایش یابد، بافت مخاطی معده تضعیف شده و مشکلاتی نظیر زخم معده، زخم دوازدهه، سوزش معده و سندروم روده کوتاه در سیستم گوارشی پدید میآید. در این بین استفاده از داروهای کاهندهی اسید معده نظیر فاموتیدین یک روش موثر برای کنترل اسید معده و برطرف کردن مشکلات گوارشی است.
مکانیزم اثر قرص فاموتیدین به این شکل است که پس از ورود به بدن، گیرندههای H2 در سلولهای سیستم گوارشی را مسدود کرده و به این ترتیب اثر هیستامین بر سلولهای معده را مهار میکند. در نتیجهی این فرآیند، ترشح اسید معده متوقف شده و زخمهای گوارشی تسکین مییابد.
فاموتیدین از طریق سیستم گوارشی به بدن وارد شده و بین 40 تا 45 درصد آن جذب میشود. دارو به طور گسترده در بافتهای بدن منتشر شده و پس یک تا 4 ساعت به اوج اثر میرسد. در نهایت دارو عمدتا به صورت متابولیزه نشده از طریق ادرار دفع میشود. نیمه عمر فاموتیدین بین 2.5 تا 3.5 ساعت است. جدول زیر فارماکوکینتیک فاموتیدین را نشان میدهد.
روش مصرف | شروع اثر | اوج اثر | مدت اثر |
---|---|---|---|
خوراکی | یک ساعت | یک تا 4 ساعت | 6 تا 12 ساعت |
دوز و دستور مصرف قرص فاموتیدین
قرص فاموتیدین نوعی داروی کاهندهی اسید معده است که برای درمان و تسکین بسیاری از مشکلات گوارشی تجویز میشود. بهتر است این دارو را با نظر و تجویز دکتر به صورت روزانه مصرف کنید. دوز روزانه و روش مصرف قرص فاموتیدین به شرح زیر است.
قرص فاموتیدین برای رفلاکس معده در کودکان و بزرگسالان
در بزرگسالان:
- 20 تا 40 میلیگرم قرص فاموتیدین 2 بار در روز برای دوره 12 هفتهای. در صورتی که دارو به صورت تک دوز تجویز شد، بهتر است آن را قبل از خواب مصرف کنید.
در کودکان و نوجوانان 12 تا 16 سال:
- روزانه 1 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بیمار به صورت خوراکی قبل از خواب یا منقسم در 2 دوز
حداکثر مقدار مجاز: حداکثر دوز برای این سنین 40 میلیگرم فاموتیدین دو بار در روز است.
قرص فاموتیدین برای سوزش سر معده
در بزرگسالان و کودکان بزرگتر از 12 سال:
- 10 میلیگرم خوراکی یک ساعت قبل از غذا یا یک عدد قرص در زمان بروز علائم سوزش سر معده. حداکثر میتوان دو مرتبه در روز از قرص فاموتیدین استفاده کرد.
قرص فاموتیدین برای زخم معده و زخم دوازدهه
در بزرگسالان:
- برای درمان موارد حاد: یک عدد قرص فاموتیدین 40 میلیگرم قبل از خواب برای دوره 4 تا 8 هفتهای
- درمان نگهدارنده: یک عدد قرص فاموتیدین 20 میلیگرم قبل از خواب
قرص فاموتیدین برای سندرم زولینگر-الیسون و سندروم روده کوتاه
در بزرگسالان:
- یک عدد قرص فاموتیدین 20 میلیگرم هر 6 ساعت که در صورت نیاز ممکن است با نظر پزشک تا 160 میلیگرم در هر 6 ساعت افزایش یابد.
برای آشنایی بیشتر با نحوهی مصرف قرص فاموتیدین، ویدئوی زیر را تماشا کنید:
نکات مهم در مصرف داروی فاموتیدین
در زمان مصرف داروی فاموتیدین به نکات زیر توجه کنید:
- قرص فاموتیدین با غذا تداخل ندارد. به همین دلیل میتوانید آن را قبل از غذا، بعد از غذا یا همراه با غذا مصرف کنید.
- دوره درمان با قرص فاموتیدین را مطابق تجویز پزشک و حتی در صورت بهبودی تکمیل کنید.
- در صورتی که یک دوز از قرص فاموتیدین را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. البته اگر به نوبت بعدی دارو نزدیک شدهاید، دوز فراموش شده را کنار بگذارید.
- در صورت فراموشی یک دوز از قرص فاموتیدین، از دو برابر کردن نوبت بعدی پرهیز کنید.
- از مصرف سیگار در دورهی درمان با فاموتیدین پرهیز کنید. سیگار ترشح اسید معده را افزایش داده و تاثیر دارو را کاهش میدهد.
- دروهی درمان زخم دوازدهه با قرص فاموتیدین حداکثر 8 هفته است و مصرف دارو پس از این دوره توصیه نمیشود.
- دوز فاموتیدین در بیماران سالمند با نظر پزشک و با توجه به وضعیت کلیهها کاهش مییابد.
- خواب آلودگی و سرگیجه از عوارض جانبی قرص فاموتیدین است. به همین دلیل تا زمان مشخص شدن تاثیر دارو، از انجام کارهای پرخطر مثل رانندگی اجتناب کنید.
- در صورت بروز مشکلات گوارشی نظیر مدفوع تیره یا قیری رنگ و اسهال به پزشک مراجعه کنید.
- در صورتی که در زمان مصرف قرص فاموتیدین به عوارضی نظیر گیجی، کاهش سطح هوشیاری یا راش پوستی دچار شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
- برای کاهش عوارض جانبی فاموتیدین، مصرف آب را در طول درمان با دارو افزایش دهید.
روش نگهداری فاموتیدین
قرص فاموتیدین را در دمای اتاق (بین 15 تا 30 درجه سانتیگراد) و دور از نور خورشید و رطوبت نگهداری کنید. در ضمن دارو را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگهدارید.
همچنین برای نگهداری بهتر فاموتیدین و یادآوری زمان مصرف آن، پیشنهاد میکنیم از ابزارهای نگهداری قرص استفاده کنید. برای مشاهده و خرید این محصولات از لینک زیر استفاده کنید:
موارد احتیاط قرص فاموتیدین
در صورت داشتن بیماریها و مشکلات سلامتی زیر، قبل از مصرف داروی فاموتیدین با پزشک خود مشورت کنید:
- اختلال در عملکرد کبد
- اختلال در عملکرد کلیه
- مشکلات سیستم ایمنی بدن
- مشکلات ریوی مثل آسم و بیماری انسداد مزمن ریوی
- سالمندان
- بارداری
- کودکان زیر 12 سال
همچنین در صورتی که سابقهی ابتلا به سندروم کیوتی، سرطان معده یا سایر مشکلات معده را دارید، حتما موضوع را به اطلاع پزشک خود برسانید (اطلاعات بیشتر).
موارد منع مصرف فاموتیدین
در صورت وجود برخی از بیماریها و مشکلات سلامتی، مصرف قرص فاموتیدین برای شما ممنوع است و در صورت استفاده از این دارو احتمال بروز عوارض خطرناکی وجود دارد. موارد منع مصرف قرص فاموتیدین شامل موارد زیر است:
- حساسیت مفرط به فاموتیدین، رانیتیدین یا سایمتیدین
- شیردهی
مصرف فاموتیدین در بارداری
قرص فاموتیدین با توجه به طبقهبندی FDA آمریکا در گروه B برای مصرف در دوران بارداری قرار دارد. در مورد تاثیر داروهای گروه B در دوران بارداری نتایج قطعی گزارش نشدهاست. به این معنا که شواهد قطعی برای بیخطر بودن مصرف قرص فاموتیدین در بارداری وجود ندارد. به همین جهت بهتر است با احتیاط کامل و پس از مشورت با پزشک قرص فاموتیدین را در بارداری مصرف کنید.
قرص فاموتیدین در شیردهی
فاموتیدین در شیر مادر ترشح شده و از این طریق به نوزاد شیرخوار منتقل میشود. این شرایط ممکن است باعث بروز عوارض جانبی در نوزاد شود. به همین جهت قبل از مصرف فاموتیدین در شیردهی ممنوع است (مگر در موارد خاص و فقط با تجویز پزشک).
قرص فاموتیدین برای کودکان
معمولا مصرف قرص فاموتیدین برای نوزاد و کودکان زیر 12 سال توصیه نمیشود. با این وجود ممکن است در برخی موارد خاص و با صلاحدید پزشک، این دارو برای کودکان کوچکتر از 12 سال نیز تجویز شود. اکیدا توصیه میکنیم که از مصرف فاموتیدین در کودکان بدون تجویز پزشک پرهیز کنید.
عوارض فاموتیدین چیست
سردرد، سرگیجه و اسهال از شایعترین عوارض قرص فاموتیدین هستند. البته این عوارض معمولا خفیف هستند و خطری ایجاد نمیکنند. اگر این عوارض طولانی یا آزاردهنده شد، فورا موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
همچنین مصرف فاموتیدین در موارد نادر باعث بروز برخی عوارض جدی میشود که عبارتند از (منبع):
- کبودی یا خونریزی آسان
- علائم عفونت مانند گلودرد طولانیمدت، تب و لرز
- تغییرات ذهنی و خلقی مثل بیقراری، گیجی، افسردگی و توهم
- افزایش، کاهش یا نامنظم شدن ضربان قلب
- سرگیجه شدید
- غش
- تشنج
- کاهش وزن غیرطبیعی
در صورت بروز این علائم خیلی سریع به مراکز درمانی مراجعه کنید.
مصرف فاموتیدین در موارد خیلی خاص ممکن است واکنش آلرژیک شدید هم ایجاد کند. این واکنش با علائم زیر همراه است:
- بثورات پوستی
- خارش یا تورم به ویژه در صورت، زبان و گلو
- سرگیجه شدید
- مشکلات تنفسی
در صورتی که این علائم پس از مصرف دارو ظاهر شد، فورا به اورژانس مراجعه کنید.
لازم به ذکر است قرص فاموتیدین نسبت به قرص سایمتیدین که موارد مصرف مشابهی دارد، عوارض جانبی کمتری ایجاد میکند. با این وجود در صورت بروز هر یک از عوارض فوق، موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
همچنین در نظر داشته باشید که موارد فوق، تمامی عوارض جانبی فاموتیدین نیست. به همین دلیل اگر پس از مصرف دارو هرگونه عارضهی غیرمعمول و غیرطبیعی در شما ایجاد شد، فورا موضوع را به اطلاع پزشک برسانید.
مسمومیت با فاموتیدین
مصرف بیش از اندازهی فاموتیدین باعث بروز مسمویت دارویی یا اوردوز خواهد شد که با علائمی نظیر بیهوش شدن یا مشکلات تنفسی همراه است. در صورت بروز این علائم، فرد بیمار را خیلی سریع به اورژانس منتقل کنید.
تداخل دارویی فاموتیدین
مصرف فاموتیدین در کنار داروهای زیر ممکن است باعث تداخل دارویی شود:
- مصرف همزمان قرص فاموتیدین با سایر داروهای آنتی اسید، جذب فاموتیدین را کاهش میدهد.
- مصرف قرص فاموتیدین بر روی آنزیمهای کبدی تاثیر میگذارد و در نتیجه ممکن است در فرآیند متابولیزه شدن سایر داروها اختلال ایجاد کند. بنابراین قبل از مصرف فاموتیدین حتما لیستی از داروهای مصرفی خود را به پزشک ارائه دهید.
- مصرف داروی کتوکونازول با فاموتیدین، جذب کتوکونازول را کاهش میدهد.
- برخی داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی نظیر آسپیرین، ایبوپروفن، دیکلوفناک و استامینوفن با فاموتیدین تداخل دارند.
- برخی از داروهای موثر بر سیستم اعصاب نظیر دیازپام، اگزازپام و سیتالوپرام با این دارو تداخل دارند.
- فاموتیدین با برخی از داروهای قلبی و فشار خون مانند آتنولول و کاپتوپریل تداخل دارد.
- این دارو برخی از داروهای ضد افسردگی سهحلقهای مانند ایمی پرامین و آمی تریپتیلین تداخل دارد.
در این شرایط امکان دارد که داروها تاثیر مورد نظر را به صورت کامل در بدن نداشتهباشند. بنابراین اگر هریک از داروهای فوق را استفاده میکنید، این موضوع را قبل از مصرف فاموتیدین به پزشک خود اطلاع دهید. البته معمولا فاموتیدین تداخل دارویی جدی ندارد و با جابجایی زمان مصرف داروها میتوان از این موارد جلوگیری کرد.
داروهای مشابه فاموتیدین
قرص فاموتیدین مانند قرص رانیتیدین و داروی امپرازول در گروه داروهای گوارشی و مهارکننده اسید و ضد زخم طبقهبندی میشود. البته این دارو برخلاف امپرازول، در گروه داروهای آنتاگونیست گیرنده H2 قرار میگیرد. به همین جهت ممکن است به جای قرص فاموتیدین هر یک از داروهای زیر برای شما تجویز شود:
- رانیتیدین (Ranitidine)
- سایمتیدین (Cimetidine)
- نیزاتیدین (Nizatidine)
این داروها شدت اثر متفاوتی داشته و با دوز متفاوتی مصرف میشوند. توصیه میشود که این داروها را بدون نسخه و مشورت پزشک مصرف نکنید.
پاسخ به پرسشهای متداول درباره قرص فاموتیدین
در صورت فراموش کردن یک نوبت از فاموتیدین چیکار کنیم؟
اگر یک دوز فاموتیدین را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. البته اگر به زمان نوبت بعدی دارو نزدیک هستید، دوز فراموش شده را کنار گذاشته و دوز بعدی را در زمان معین مصرف کنید. به هیچ عنوان برای جبران نوبت فراموش شده، دوز بعدی را دو برابر نکنید.
فرق رانیتیدین و فاموتیدین چیست؟
هر دو دارو از گروه داروهای مهارکنندهی گیرندهی H2 هستند و موارد مصرف مشابهی دارند. البته دوز مصرفی و عوارض جانبی این دو دارو باهم متفاوت است. همچنین اخیرا مشخص شده است که رانیتیدین حاوی ترکیبات سرطانزاست و به همین دلیل مصرف آن ممنوع است و توسط پزشکان توصیه نمیشود. در مجموع داروی فاموتیدین بهتر از رانیتیدین است و عوارض آن کمتر میباشد.
آیا مصرف فاموتیدین و لاغری مرتبط هستند؟
مصرف فاموتیدین هر چند به مقدار کم، باعث کاهش وزن و لاغری میشود. اما استفاده از این روش برای لاغری به هیچ عنوان توصیه نمیشود. زیرا قرص فاموتیدین به عنوان یک مسدودکنندهی گیرندهی H2، سیستم گوارشی شما را به هم ریخته و فرآیند جذب مواد غذایی را مختل میکند. شاید این تاثیر باعث کاهش وزن شود (به مقدار بسیار ناچیز)، اما قطعا عوارض و آسیبهای فراوانی به همراه خواهد داشت.
آیا قرص فاموتیدین برای کرونا موثر است؟
برخی تحقیقات نشان میدهد که مصرف این دارو در مبتلایان به کرونا، اثرات مثبتی در کاهش سرفه و تنگی نفس و همچنین جلوگیری از تشدید بیماری دارد (اطلاعات بیشتر در فایل pdf انتهای مقاله). با این وجود ارتباط قرص فاموتیدین و کرونا همچنان در مرحله مطالعه قرار دارد و کاملا مشخص نشده است. به همین دلیل توصیه میکنیم از مصرف این دارو برای تسکین علائم کرونا بدون تجویز پزشک پرهیز کنید. همچنین در نظر داشته باشید که مصرف فاموتیدین برای پیشگیری از کرونا هیچ تاثیری ندارد. پس از مصرف خودسرانهی آن اکیدا پرهیز کنید.
پیشنهاد میکنیم برای آشنایی بیشتر با فاموتیدین و موارد مصرف و عوارض آن، ویدئوی زیر را به زبان اصلی (انگلیسی) مشاهده نمایید:
در صورت تمایل میتوانید صوت این ویدئو را به صورت جداگانه (زبان اصلی – انگلیسی) بشنوید:
سوال دیگری درباره داروی فاموتیدین دارید؟ آن را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
دوز مصرفی، عوارض جانبی و سایر اطلاعات ارائه شده در این مطلب با توجه به وبسایتهای خارجی و دیگر مراجع جمعآوری شده و لیلیمگ هیچ گونه مسئولیتی در قبال صحت آنها ندارد. توصیه میکنیم داروی فاموتیدین را فقط تحت نظر پزشک مصرف کنید.
سلام من از دیشب اسهال و استفراغ شدید گرفتم و بالای شکمم هم مثل هر پنج دقیقه کرامپ میشد و بعد ول میکرد باز بعد پنج دقیقه دیگه شروع میشو و شکمم ورم کرده بود از امروزم اصلا اشتها ندارم و درد شکم هر نیم ساعت میگیره ول میکنه و شکمم هم خیلی صدا میده
سلام دوست عزیز
توصیه میکنیم حتما به پزشک مراجعه کنید و پس از تشخیص و با تجویز ایشان، از داروی مناسب استفاده نمایید.